Ciasto Stefanka na herbatnikach to prawdziwy klasyk polskiej kuchni, który przywołuje wspomnienia beztroskich lat dzieciństwa i rodzinnych spotkań przy stole. Ten tradycyjny deser, bazujący na połączeniu chrupiących herbatników i aksamitnej masy z kaszy manny, jest uwielbiany przez pokolenia. Co najlepsze, nie wymaga pieczenia, dzięki czemu przygotowanie go jest niezwykle proste i szybkie. Idealny na niedzielne popołudnie, wizytę niespodziewanych gości czy po prostu jako słodki przysmak do popołudniowej kawy. Poniżej znajdziesz sprawdzony, tradycyjny przepis na Stefankę, który zachwyci każdego miłośnika domowych wypieków.
Składniki na tradycyjną Stefankę na herbatnikach
Aby przygotować klasyczne ciasto Stefanka potrzebne będą proste składniki, które prawdopodobnie masz już w swojej kuchni. Sekret tego deseru tkwi w jakości użytych produktów oraz odpowiednich proporcjach, które gwarantują idealną konsystencję masy.
Składniki na masę budyniową:
- 500 ml mleka
- 3/4 szklanki cukru (około 150 g)
- 3 łyżki kaszy manny (około 45 g)
- 1 łyżka mąki pszennej
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego lub cukier waniliowy
- 200 g masła (temperatura pokojowa)
Dodatkowo:
- 2-3 opakowania herbatników (około 400-500 g)
- 100 g gorzkiej czekolady do polewy
- 2 łyżki oleju kokosowego lub masła (do polewy)
- opcjonalnie: 2 łyżki kakao do przybrania
Przygotowanie ciasta Stefanka krok po kroku
Stefanka to ciasto, które nie wymaga pieczenia, co czyni je idealnym wyborem nawet dla początkujących kucharzy. Kluczem do sukcesu jest odpowiednie przygotowanie masy budyniowej oraz prawidłowe ułożenie warstw herbatników.
Przygotowanie masy budyniowej:
- W rondelku wymieszaj 400 ml mleka z cukrem i podgrzewaj na średnim ogniu, mieszając do rozpuszczenia cukru.
- Pozostałe 100 ml mleka wymieszaj w osobnym naczyniu z kaszą manną i mąką pszenną, tworząc gładką zawiesinę bez grudek.
- Gdy mleko z cukrem zacznie się gotować, wlej do niego przygotowaną zawiesinę, energicznie mieszając.
- Gotuj masę na małym ogniu przez około 2-3 minuty, cały czas mieszając, aż zgęstnieje i będzie przypominać gęsty budyń.
- Zdejmij z ognia, dodaj ekstrakt waniliowy, wymieszaj i odstaw do całkowitego wystudzenia (to bardzo ważny krok!).
- Miękkie masło ubij mikserem na puszystą masę (około 3-4 minuty).
- Do ubitego masła dodawaj stopniowo, po łyżce, wystudzony budyń z kaszą manną, cały czas miksując na średnich obrotach.
- Miksuj całość do uzyskania jednolitej, puszystej masy kremowej.
Układanie ciasta:
- Przygotuj formę o wymiarach około 20×30 cm, wyłóż ją papierem do pieczenia (dla łatwiejszego wyjmowania).
- Na dnie formy ułóż pierwszą warstwę herbatników, układając je ciasno obok siebie.
- Na herbatniki wyłóż połowę przygotowanej masy budyniowej, równomiernie ją rozprowadzając.
- Ułóż drugą warstwę herbatników, delikatnie dociskając.
- Wyłóż pozostałą część masy budyniowej, dokładnie wyrównując powierzchnię.
- Na wierzch ułóż ostatnią warstwę herbatników, lekko dociskając.
Przygotowanie polewy czekoladowej:
- Czekoladę połam na małe kawałki i umieść w miseczce odpornej na wysoką temperaturę.
- Dodaj olej kokosowy lub masło.
- Ustaw miseczkę nad garnkiem z gotującą się wodą (kąpiel wodna) i mieszaj do całkowitego rozpuszczenia czekolady.
- Gdy polewa będzie gładka, wylej ją na wierzch ciasta i równomiernie rozprowadź.
- Opcjonalnie: posyp wierzch kakao dla dodatkowego smaku i dekoracji.
Gotowe ciasto wstaw do lodówki na minimum 4 godziny, a najlepiej na całą noc, aby wszystkie smaki się połączyły, a herbatniki zmiękły.
Wskazówka dla idealnej Stefanki: Aby masa budyniowa miała idealną konsystencję, pamiętaj, by dodawać ją do masła dopiero po całkowitym wystudzeniu. Dodanie ciepłej masy spowoduje rozpuszczenie masła i masa może się zwarzyć.
Porady dla perfekcyjnej Stefanki na herbatnikach
Przygotowanie ciasta Stefanka może wydawać się proste, jednak kilka sprawdzonych trików pomoże uzyskać naprawdę wyjątkowy efekt:
- Wybór herbatników – najlepiej sprawdzają się klasyczne, prostokątne herbatniki maślane lub petit beurre. Ich neutralny smak idealnie komponuje się z kremową masą.
- Temperatura składników – masło powinno być miękkie, ale nie roztopione. Najlepiej wyjąć je z lodówki około 2 godziny przed przygotowaniem ciasta.
- Cierpliwość przy studzeniu – masa budyniowa musi być całkowicie wystudzona przed połączeniem z masłem. Możesz przyspieszyć ten proces, umieszczając garnek w większym naczyniu z zimną wodą i lodem.
- Czas chłodzenia – minimum 4 godziny w lodówce to absolutne minimum, ale najlepsze efekty uzyskasz, zostawiając ciasto na noc. Herbatniki zmiękną, a smaki się harmonijnie połączą.
- Krojenie ciasta – aby uzyskać czyste, estetyczne kawałki, nóż do krojenia warto zanurzyć w gorącej wodzie i wytrzeć przed każdym cięciem.
Warianty ciasta Stefanka:
Tradycyjna Stefanka to dopiero początek kulinarnej przygody. Oto kilka inspirujących wariantów:
- Stefanka kawowa – dodaj 2 łyżki kawy rozpuszczalnej do masy budyniowej dla głębszego, aromatycznego smaku.
- Stefanka cytrynowa – dodaj skórkę z 1 cytryny i 2 łyżki soku z cytryny do masy budyniowej dla orzeźwiającego smaku.
- Stefanka kokosowa – dodaj 50 g wiórków kokosowych do masy budyniowej i posyp wierzch dodatkowymi wiórkami.
- Stefanka z owocami – między warstwy herbatników i kremu możesz dodać świeże owoce, np. truskawki, maliny czy brzoskwinie.
Wartości odżywcze ciasta Stefanka
Chociaż Stefanka to przede wszystkim deser, warto znać jego przybliżone wartości odżywcze. Poniższe dane dotyczą jednej porcji (około 100 g):
- Kalorie: około 350-400 kcal
- Białko: 4-5 g
- Węglowodany: 40-45 g (w tym cukry: 25-30 g)
- Tłuszcze: 20-25 g (w tym tłuszcze nasycone: 12-15 g)
- Błonnik: 1-2 g
Kasza manna, będąca głównym składnikiem masy, jest źródłem węglowodanów złożonych, które dostarczają energii. Mleko dodaje białka i wapnia, a masło dostarcza witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).
Ciekawostka: Stefanka swą nazwę zawdzięcza prawdopodobnie arcyksięciu Stefanowi, który był palatynem Węgier w XIX wieku. Ciasto to było popularnym deserem w kuchni austro-węgierskiej, a do Polski trafiło w czasach zaborów.
Przechowywanie ciasta Stefanka
Prawidłowe przechowywanie ciasta Stefanka pozwoli cieszyć się jego smakiem przez dłuższy czas:
- Ciasto najlepiej przechowywać w lodówce, przykryte folią spożywczą lub w szczelnym pojemniku.
- W lodówce Stefanka zachowuje świeżość do 4-5 dni.
- Możesz również zamrozić porcje ciasta (najlepiej bez polewy) na okres do 1 miesiąca. Przed podaniem należy rozmrażać je w lodówce przez kilka godzin.
- Stefanka najlepiej smakuje w temperaturze pokojowej, dlatego warto wyjąć ją z lodówki około 15-20 minut przed podaniem.
Ciasto Stefanka na herbatnikach to prawdziwy skarb polskiej kuchni domowej. Jego przygotowanie nie wymaga specjalnych umiejętności kulinarnych, a efekt zawsze zachwyca. Ten prosty, niepieczony deser z kaszą manną to doskonały wybór zarówno na codzienne słodkie przyjemności, jak i na wyjątkowe okazje. Wypróbuj ten sprawdzony, tradycyjny przepis, a Stefanka na pewno zagości na stałe w Twoim repertuarze domowych wypieków!