Kiedy sezon na cukinię i paprykę jest w pełni, warto pomyśleć o przygotowaniu zapasów na zimę. Słodko-kwaśny sos z cukinii i papryki to prawdziwy skarb w spiżarni, który sprawdzi się jako dodatek do mięs, makaronów, a nawet jako samodzielna przekąska na grzankach. Intensywny smak letnich warzyw zamknięty w słoikach będzie przypominał o lecie nawet w środku zimy. Ten uniwersalny sos zachwyca harmonijnym połączeniem słodyczy i kwasowości, a jego przygotowanie jest naprawdę proste. Poznaj przepis, który od lat cieszy się popularnością wśród miłośników domowych przetworów!
Składniki na słodko-kwaśny sos z cukinii i papryki
Poniższe składniki wystarczą na przygotowanie około 5-6 słoików o pojemności 350 ml. Używaj wyłącznie świeżych, dojrzałych warzyw najlepszej jakości – to fundament pysznego sosu.
- 1 kg cukinii (najlepiej młodej, bez dużych nasion)
- 500 g czerwonej papryki (około 3-4 sztuki)
- 250 g cebuli (2 średnie sztuki)
- 3 ząbki czosnku
- 200 ml passaty pomidorowej (lub 4 dojrzałe pomidory)
- 100 ml octu jabłkowego 6%
- 150 g cukru (można dostosować ilość do własnych preferencji)
- 2 łyżki oleju roślinnego
- 1 łyżeczka soli
- 1 łyżeczka pieprzu czarnego mielonego
- 1/2 łyżeczki chili w płatkach (opcjonalnie)
- 1 łyżka kurkumy (nadaje piękny kolor i pogłębia smak)
- 2 liście laurowe
- 4 ziarna ziela angielskiego
- 1 łyżeczka nasion gorczycy
Przygotowanie słodko-kwaśnego sosu
Przygotowanie sosu wymaga nieco czasu, ale efekt końcowy wynagradza wszystkie trudy. Zarezerwuj około 2 godziny na spokojne wykonanie całego procesu – od przygotowania warzyw po napełnienie słoików.
Przygotowanie warzyw
- Cukinię dokładnie umyj i osusz. Jeśli używasz młodej cukinii, nie musisz jej obierać. Większe okazy warto obrać i usunąć nasiona. Pokrój w kostkę o boku około 1 cm.
- Paprykę umyj, usuń gniazda nasienne i białe części, następnie pokrój w podobnej wielkości kostkę.
- Cebulę obierz i posiekaj w drobną kostkę.
- Czosnek obierz i drobno posiekaj lub przeciśnij przez praskę.
- Jeśli używasz świeżych pomidorów zamiast passaty, sparz je wrzątkiem, obierz ze skórki, usuń nasiona i pokrój w kostkę.
Gotowanie sosu
- W dużym garnku o grubym dnie rozgrzej olej. Dodaj cebulę i smaż na średnim ogniu przez około 3-4 minuty, aż zmięknie i lekko się zeszkli.
- Dodaj czosnek i smaż przez kolejną minutę, stale mieszając, aby się nie przypalił.
- Wrzuć pokrojoną paprykę, wymieszaj i smaż przez około 5 minut.
- Dodaj cukinię, wymieszaj i smaż całość przez kolejne 5-7 minut.
- Wlej passatę pomidorową (lub dodaj pokrojone pomidory), wsyp wszystkie przyprawy: sól, pieprz, kurkumę, chili, dodaj liście laurowe i ziele angielskie.
- Dodaj cukier i ocet, dokładnie wymieszaj.
- Zmniejsz ogień do minimum i duś całość pod przykryciem przez około 30-40 minut, od czasu do czasu mieszając, aż warzywa zmiękną, a sos zgęstnieje.
- W trakcie gotowania spróbuj sosu i w razie potrzeby dostosuj ilość cukru, soli lub octu według własnych preferencji. Pamiętaj, że idealny słodko-kwaśny sos powinien mieć zbalansowany smak, gdzie żaden z komponentów nie dominuje.
Pasteryzacja i przechowywanie
- Przygotuj słoiki: dokładnie umyj je w gorącej wodzie z dodatkiem płynu do mycia naczyń, a następnie wypłucz. Wysterylizuj słoiki i zakrętki, wstawiając je do piekarnika nagrzanego do 100°C na około 15 minut lub wyparz je wrzątkiem.
- Gorący sos przełóż do gorących słoików, pozostawiając około 1 cm wolnej przestrzeni od góry.
- Dokładnie zakręć słoiki i odstaw do góry dnem na około 10 minut.
- Przygotuj garnek do pasteryzacji: na dnie umieść ściereczkę lub specjalną kratkę, aby słoiki nie stykały się bezpośrednio z dnem garnka.
- Ustaw słoiki w garnku tak, aby się nie stykały, zalej wodą do 3/4 wysokości słoików.
- Pasteryzuj w temperaturze około 85-90°C (woda nie powinna wrzeć) przez około 20 minut od momentu osiągnięcia odpowiedniej temperatury.
- Po zakończeniu pasteryzacji ostrożnie wyjmij słoiki, postaw je do góry dnem na czystej ściereczce i pozostaw do całkowitego wystudzenia.
Wskazówki dla idealnego sosu z cukinii i papryki
Kilka praktycznych porad, które pomogą uzyskać doskonały efekt końcowy:
- Wybór warzyw: Do sosu najlepiej nadaje się młoda cukinia, która ma delikatną skórkę i mniej nasion. Papryka powinna być dojrzała i słodka – czerwona papryka nada sosowi piękny kolor i słodkawy smak.
- Konsystencja: Jeśli wolisz bardziej jednolitą konsystencję, możesz część lub całość sosu zblendować po ugotowaniu. Dla przyjemnej tekstury warto jednak zostawić niektóre kawałki warzyw.
- Aromat: Aby wzmocnić aromat sosu, możesz dodać świeże zioła, takie jak bazylia czy oregano, tuż przed końcem gotowania.
- Kontrola słodyczy: Ilość cukru możesz dostosować do własnych preferencji. Pamiętaj jednak, że cukier nie tylko słodzi, ale także konserwuje i równoważy kwasowość octu.
- Test szczelności: Po ostudzeniu słoików sprawdź, czy zakrętki zostały prawidłowo zamknięte – środek pokrywki powinien być wklęsły. Jeśli któryś słoik nie zamknął się prawidłowo, przechowaj go w lodówce i zużyj w pierwszej kolejności.
Sekret doskonałego sosu słodko-kwaśnego tkwi w odpowiednim balansie smaków. Nie bój się eksperymentować z proporcjami cukru i octu, aby osiągnąć idealny dla siebie smak.
Sposoby wykorzystania sosu z cukinii i papryki
Ten wszechstronny sos ma wiele zastosowań w kuchni:
- Dodatek do makaronów: Wystarczy podgrzać sos i wymieszać z ugotowanym al dente makaronem, aby uzyskać szybki i pyszny obiad. Świetnie komponuje się ze spaghetti, penne czy farfalle.
- Sos do mięs: Doskonale pasuje do grillowanego kurczaka, wieprzowiny czy wołowiny. Można nim również polać kotlety schabowe czy mielone.
- Baza do gulaszu: Dodając mięso i bulion, możesz błyskawicznie przygotować aromatyczny gulasz z głębokim smakiem.
- Dodatek do kanapek: Rozsmarowany na pieczywie stanowi pyszną alternatywę dla masła czy majonezu, zwłaszcza w połączeniu z serem żółtym.
- Dip do przekąsek: Podany z nachos, krakersami czy paluszkami chlebowymi będzie hitem każdego spotkania towarzyskiego.
- Baza do pizzy: Zamiast klasycznego sosu pomidorowego możesz użyć tego słodko-kwaśnego sosu jako bazy do domowej pizzy, co nada jej wyjątkowego charakteru.
Wartości odżywcze słodko-kwaśnego sosu
Poniższe wartości są przybliżone i dotyczą porcji około 100 g sosu:
- Kalorie: około 85 kcal
- Węglowodany: 17 g (w tym cukry: 15 g)
- Białko: 1,5 g
- Tłuszcze: 2 g
- Błonnik: 2,5 g
- Sód: 230 mg
Sos z cukinii i papryki jest bogaty w witaminę C, witaminy z grupy B oraz przeciwutleniacze pochodzące z papryki i pomidorów. Cukinia dostarcza potasu i manganu, a czosnek ma właściwości antybakteryjne i wspiera odporność organizmu.
Najczęściej zadawane pytania o sos słodko-kwaśny z cukinii
Jak długo można przechowywać sos w słoikach?
Prawidłowo pasteryzowany sos można przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu nawet do roku. Po otwarciu słoik należy przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu 5-7 dni, aby zachować świeżość i bezpieczeństwo produktu.
Czy można zmniejszyć ilość cukru w przepisie?
Tak, ilość cukru można dostosować do własnych preferencji. Należy jednak pamiętać, że cukier pełni również funkcję konserwującą, więc przy znacznym zmniejszeniu jego ilości sos może mieć krótszy termin przydatności do spożycia.
Czy można dodać inne warzywa do sosu?
Oczywiście! Przepis można modyfikować według własnych upodobań. Dobrze sprawdzą się marchewka, seler naciowy, a nawet kawałki ananasa, które dodatkowo wzmocnią słodko-kwaśny profil sosu i wniosą nowe wymiary smakowe.
Czy można pominąć pasteryzację?
Nie zaleca się pomijania procesu pasteryzacji, jeśli sos ma być przechowywany przez dłuższy czas. Pasteryzacja eliminuje potencjalnie niebezpieczne mikroorganizmy i przedłuża trwałość produktu. Bez pasteryzacji sos należy przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu kilku dni.
Co zrobić, jeśli sos jest zbyt rzadki?
Jeśli sos ma zbyt rzadką konsystencję, możesz przedłużyć czas gotowania bez przykrycia, aby odparować nadmiar płynu. Alternatywnie możesz dodać 1-2 łyżeczki mąki ziemniaczanej rozmieszanej w małej ilości zimnej wody i zagotować całość, stale mieszając, aż sos zgęstnieje do pożądanej konsystencji.