Placek królewski z masą grysikową to prawdziwa perełka wśród tradycyjnych polskich ciast. Łączy w sobie puszysty biszkopt, aksamitną masę budyniową na bazie kaszy manny oraz chrupiącą warstwę bakalii. Ten wyjątkowy wypiek często gości na rodzinnych uroczystościach, zyskując uznanie zarówno wśród starszych, jak i młodszych łasuchów. Sekret jego popularności tkwi w idealnym balansie smaków i tekstur – słodka masa grysikowa doskonale komponuje się z lekko kwaskową nutą dżemu, a całość dopełniają aromatyczne orzechy i rodzynki. Przygotowanie placka królewskiego to prawdziwy rytuał, ale efekt końcowy wynagradza każdą minutę spędzoną w kuchni. Poniższy sprawdzony przepis pomoże stworzyć ciasto, które zachwyci wszystkich gości i stanie się Twoim popisowym numerem na każdą okazję.
Składniki na placek królewski z masą grysikową
Zanim przystąpisz do przygotowania tego królewskiego specjału, upewnij się, że masz pod ręką wszystkie niezbędne składniki. Dla ułatwienia podzieliliśmy je na trzy główne elementy ciasta: biszkopt, masę grysikową oraz dodatki.
Składniki na biszkopt:
- 6 jajek (w temperaturze pokojowej)
- 3/4 szklanki cukru (około 150 g)
- 1 szklanka mąki pszennej (około 130 g)
- 2 łyżki mąki ziemniaczanej
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- Szczypta soli
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
Składniki na masę grysikową:
- 1 litr mleka
- 1 szklanka kaszy manny (grysiku)
- 3/4 szklanki cukru
- 250 g masła (w temperaturze pokojowej)
- 2 łyżeczki ekstraktu waniliowego
- 2 żółtka
Dodatki:
- 300 g dżemu (najlepiej morelowego lub wiśniowego)
- 100 g orzechów włoskich (posiekanych)
- 50 g rodzynek
- 50 g płatków migdałowych
- 2 łyżki rumu (opcjonalnie, do nasączenia rodzynek)
Przygotowanie królewskiego placka krok po kroku
Placek królewski wymaga nieco więcej uwagi niż zwykłe ciasta, ale efekt końcowy wart jest każdej minuty spędzonej w kuchni. Kluczem do sukcesu jest cierpliwość i dokładne przestrzeganie kolejnych etapów przygotowania. Poniżej znajdziesz szczegółowe instrukcje, które pomogą Ci stworzyć idealny wypiek.
Przygotowanie biszkoptu:
- Przygotuj piekarnik i formę – Rozgrzej piekarnik do temperatury 180°C. Wyłóż formę o wymiarach 24×36 cm papierem do pieczenia.
- Ubij jajka – Oddziel żółtka od białek. Białka ubij na sztywną pianę ze szczyptą soli. Pod koniec ubijania dodawaj stopniowo cukier, kontynuując ubijanie, aż powstanie gęsta, błyszcząca masa.
- Dodaj żółtka – Dodawaj po jednym żółtku, delikatnie mieszając szpatułką po każdym dodaniu. Wlej ekstrakt waniliowy.
- Połącz składniki suche – W osobnej misce wymieszaj mąkę pszenną, mąkę ziemniaczaną i proszek do pieczenia. Przesiej do masy jajecznej i delikatnie wymieszaj szpatułką, wykonując ruchy z góry na dół, aby zachować puszystość ciasta.
- Upiecz biszkopt – Przelej ciasto do przygotowanej formy i wyrównaj powierzchnię. Piecz przez 25-30 minut, aż biszkopt urośnie i nabierze złocistego koloru. Sprawdź patyczkiem – powinien wychodzić suchy.
- Wystudź – Wyjmij biszkopt z piekarnika i pozostaw w formie na 10 minut. Następnie wyłóż na kratkę i odstaw do całkowitego wystudzenia.
Przygotowanie masy grysikowej:
- Ugotuj budyń grysikowy – W rondelku zagotuj 3/4 litra mleka z cukrem. Pozostałe mleko (1/4 litra) wymieszaj dokładnie z kaszą manną. Gdy mleko w rondelku zacznie wrzeć, wlej mieszankę kaszy z mlekiem, stale mieszając energicznymi ruchami. Gotuj na małym ogniu przez około 3-4 minuty, aż masa zgęstnieje i będzie odchodzić od ścianek naczynia.
- Wystudź masę – Zdejmij z ognia i natychmiast przykryj folią spożywczą (dotykającą bezpośrednio powierzchni masy, aby zapobiec powstaniu kożucha). Odstaw do całkowitego wystudzenia.
- Przygotuj masło – Miękkie masło ubij mikserem na puszystą, jasną masę. Dodawaj po jednej łyżce wystudzonej masy grysikowej, cały czas ubijając na średnich obrotach.
- Dodaj żółtka i aromat – Na końcu dodaj żółtka i ekstrakt waniliowy. Ubijaj jeszcze przez 2-3 minuty, aż masa będzie jednolita, puszysta i aksamitnie gładka.
Składanie placka królewskiego:
- Przygotuj bakalie – Jeśli używasz rumu, namocz w nim rodzynki na około 30 minut, aby nabrały aromatu, a następnie dokładnie odsącz. Orzechy włoskie lekko podpraż na suchej patelni, aby wydobyć ich intensywny smak i zapach.
- Przekrój biszkopt – Ostudzone ciasto przekrój poziomo na dwie równe części ostrym nożem z ząbkami lub specjalną struną do krojenia ciast.
- Posmaruj dżemem – Dolną część biszkoptu posmaruj równomiernie dżemem, zostawiając około 1 cm marginesu od brzegów, aby nadzienie nie wypływało podczas składania ciasta.
- Nałóż połowę masy – Na warstwę dżemu wyłóż połowę masy grysikowej i równomiernie rozprowadź szpatułką lub tylną stroną łyżki.
- Dodaj bakalie – Posyp przygotowanymi rodzynkami i 2/3 posiekanych orzechów, delikatnie wciskając je w masę.
- Przykryj drugą warstwą – Nakryj drugą częścią biszkoptu, lekko dociskając, aby warstwy dobrze się połączyły.
- Udekoruj – Wierzch ciasta posmaruj pozostałą masą grysikową, tworząc dekoracyjne fale. Posyp pozostałymi orzechami i płatkami migdałowymi, układając je w estetyczny wzór.
- Schłodź – Wstaw ciasto do lodówki na minimum 4 godziny, najlepiej na całą noc, aby smaki się przeniknęły, a masa stężała do idealnej konsystencji.
Wskazówka: Przed podaniem warto wyjąć ciasto z lodówki na około 30 minut, aby nabrało temperatury pokojowej. Dzięki temu masa grysikowa będzie miała idealną, aksamitną konsystencję, a smaki staną się bardziej wyraziste.
Wartości odżywcze placka królewskiego
Placek królewski to bez wątpienia kaloryczny przysmak, ale dostarcza również wielu cennych składników odżywczych. To ciasto, którym warto delektować się świadomie, ciesząc się każdym kęsem tego wyjątkowego deseru. Poniżej przedstawiamy przybliżone wartości odżywcze jednej porcji (kawałek o wymiarach około 5×5 cm):
- Kalorie: około 350-400 kcal
- Białko: 6-7 g
- Węglowodany: 45-50 g
- Tłuszcze: 18-20 g
- Błonnik: 1-2 g
Ciasto zawiera również cenne składniki mineralne pochodzące z orzechów i migdałów, takie jak magnez, potas i cynk, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego. Jajka dostarczają wysokiej jakości białka oraz witamin z grupy B, niezbędnych dla właściwego metabolizmu. Należy jednak pamiętać, że ze względu na wysoką zawartość cukru i tłuszczu, placek królewski powinien być spożywany z umiarem, jako okazjonalny przysmak.
Porady dla idealnego placka królewskiego
Aby Twój placek królewski z masą grysikową zachwycił wszystkich gości, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów, które decydują o jego wyjątkowym smaku i wyglądzie:
Wskazówki dotyczące biszkoptu:
- Temperatura składników – Jajka powinny być w temperaturze pokojowej – dzięki temu lepiej się spulchnią podczas ubijania i nadadzą biszkoptowi idealną, puszystą strukturę.
- Delikatne łączenie – Mąkę wmieszaj bardzo delikatnie, ruchami z góry na dół, aby nie zniszczyć puszystej struktury ubitych jajek. Zbyt energiczne mieszanie spowoduje opadnięcie ciasta.
- Test dojrzałości – Biszkopt jest gotowy, gdy po naciśnięciu palcem powierzchnia wraca do pierwotnego kształtu i ma złocisty, równomierny kolor.
Sekrety doskonałej masy grysikowej:
- Konsystencja kaszy – Masa grysikowa nie może być ani zbyt gęsta, ani zbyt rzadka. Powinna mieć konsystencję gęstego budyniu. Jeśli wyszła zbyt gęsta, można dodać odrobinę ciepłego mleka podczas ubijania z masłem.
- Cierpliwość popłaca – Pamiętaj, aby masa całkowicie wystygła przed połączeniem z masłem. W przeciwnym razie masło się roztopi i masa się zwarzy, tracąc swoją puszystość.
- Temperatura masła – Masło powinno być miękkie, ale nie roztopione. Idealna temperatura to około 21°C – powinno uginać się pod naciskiem palca, ale nie rozmazywać.
Triki dla najlepszego smaku:
- Wybór dżemu – Kwaskowy dżem (np. wiśniowy lub porzeczkowy) doskonale kontrastuje ze słodką masą grysikową, tworząc harmonijne połączenie smaków. Możesz też użyć domowej konfitury z całymi kawałkami owoców dla dodatkowej tekstury.
- Aromat bakaliowy – Dla głębszego smaku, orzechy można lekko uprażyć na suchej patelni, pilnując by nie przypalić. Prażenie uwalnia olejki eteryczne, które wzbogacają aromat całego ciasta.
- Czas dojrzewania – Ciasto najlepiej smakuje na drugi dzień po przygotowaniu, gdy wszystkie smaki się przeniknęły. To idealny wypiek do przygotowania z wyprzedzeniem przed planowaną uroczystością.
Ciekawostka: Placek królewski, jak sugeruje nazwa, wywodzi się z tradycji dworskiej kuchni. Jego bogaty skład z dodatkiem bakalii był niegdyś symbolem dostatku i podawany był podczas wyjątkowych uroczystości. Dziś ten klasyczny przepis przeżywa renesans, zyskując uznanie wśród miłośników tradycyjnych wypieków.
Warianty placka królewskiego
Choć klasyczny placek królewski z masą grysikową jest doskonały sam w sobie, warto eksperymentować z różnymi wariantami tego ciasta, aby dopasować je do własnych preferencji smakowych i okazji:
Placek królewski czekoladowy:
Do masy grysikowej dodaj 100 g rozpuszczonej gorzkiej czekolady najwyższej jakości. Możesz również wzbogacić ciasto biszkoptowe o 2 łyżki kakao, aby uzyskać intensywną czekoladową bazę. Taka wersja zachwyci wszystkich miłośników czekolady, a dodatek gorzkiej czekolady zrównoważy słodycz masy grysikowej.
Placek królewski owocowy:
Pomiędzy warstwy dodaj świeże owoce sezonowe – soczyste truskawki, aromatyczne maliny lub słodkie brzoskwinie. Pamiętaj, aby owoce były dobrze osuszone, by nie rozmięczyły ciasta. Możesz je dodatkowo skropić sokiem z cytryny wymieszanym z cukrem pudrem, co podkreśli ich smak i zapobiegnie ciemnieniu.
Placek królewski kokosowy:
Do masy grysikowej dodaj 50 g wiórków kokosowych, a wierzch posyp dodatkowo prażonymi wiórkami dla chrupiącego efektu. Możesz również zastąpić część ekstraktu waniliowego esencją kokosową, aby wzmocnić tropikalny aromat ciasta.
Placek królewski bezglutenowy:
Zastąp mąkę pszenną mieszanką mąk bezglutenowych (ryżowej, ziemniaczanej i kukurydzianej w proporcji 2:1:1), a kaszę mannę zastąp kaszą jaglaną zmiksowaną na gładko po ugotowaniu. Pamiętaj, aby dodać odrobinę więcej proszku do pieczenia, który pomoże ciastu bez glutenu uzyskać odpowiednią strukturę.
Niezależnie od wybranego wariantu, placek królewski z masą grysikową to ciasto, które zachwyca swoim smakiem i wyglądem. Jego przygotowanie wymaga nieco więcej pracy niż standardowe wypieki, ale efekt końcowy z pewnością wynagradza włożony wysiłek. Ten tradycyjny polski wypiek to doskonały wybór na rodzinne uroczystości, święta czy spotkania przy kawie – gwarantuje zachwyt gości i prośby o dokładkę.